تبعات حقوقی ضرب و جرح همسر چیست

از جمله مواردی که زن می‏تواند در دادگاه اقامه دعوی و نیز شکایت نماید مسأله ضرب و جرح یا کتک زدن از سوی زوج می‌باشد آنچه مسلم است در قانون جزا، کتک‏ کاری جرم بوده و مجازات دارد و کسی که مورد ضرب و شتم قرار می‏گیرد می‏تواند به دادگاه مراجعه نماید که پس از رسیدگی‌های معمول و تأیید پزشکی قانونی، مجرم به پرداخت دیه محکوم می‏گردد.
توضیح اینکه ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی می‏گوید: «در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‏تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند، چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‏تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‏شود؛» (مفاد ماده مزبور در تاریخ ۸/۱۰/۱۳۶۱ توسط کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی به صورت فعلی اصلاح گردیده است).

جهت بررسی عمل ضرب و جرح همسر، ابتدا می‌بایست اثبات جرم جرح بررسی شود. یعنی اینکه آیا جرم جرح اتفاق افتاده است یا خیر. به عنوان مثال اگر در درگیری بین زن و شوهر، دست یکی از طرفین به یک جسم خارجی برخورد کند و در اثر آن کوچک‌ترین خراشی ایجاد شود، جرم جرح اتفاق افتاده است. ضرب و جرح همسر می‌تواند به صورت عمدی یا غیر عمدی رخ دهد. همان طور که می‌دانید قصد انجام یک عمل مجرمانه و عمدی بودن آن، تاثیر بسیار زیادی در اثبات آن جرم و فعل مجرمانه خواهد گذاشت. قطعا در صورتی که ضرب و جرح همسر به صورت عمدی اتفاق بیافتد، پرونده مطروحه با پیچیدگی بیشتری رو به رو خواهد شد؛ بنابراین در این شرایط، زن یا مردی که آسیب دیده است می‌تواند بابت ضرب و جرح همسر خود، اقدام به طرح شکایت نماید. در پاسخ به این سوال که ضرب و جرح در چه حدی باید باشد که بتوان شکایت کرد باید گفت که در قانون مجازات اسلامی بابت هر نوع صدمه‌ای حتی ایجاد خراش در بدن شخصی دیگر، جرم انگاری شده است و می‌تواند سبب طرح شکایت کیفری شود. اینکه بابت ضرب و جرح انجام شده دیه تعلق بگیرد، بسته به نوع جراحت دارد و اینکه آیا از جراحت خون تراوش شده است یا خیر؛ بنابراین محل جراحت می‌بایست توسط کارشناسان پزشکی قانونی مورد بررسی قرار بگیرد.

آیا در درگیری‌های بین زوجین یا ضرب و جرح همسر، آسیب‌های روحی ایجاد شده نیز قابل شکایت و پیگیری است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت: اگر آسیب روحی ایجاد شده ملموس باشد مانند آنکه شخص دچار جنون یا عدم تعادل شخصیتی شده باشد، قابل شکایت و پیگیری است. اما باید به این موضوع توجه داشته باشید که شخص باید ثابت نماید که در اثر رفتار همسر خود دچار این نوع آسیب شده است و اثبات چنین امری در برخی موارد بسیار مشکل است.
مراتب حقوقی اثبات ضرب و جرح همسر

شیوه‌های اثبات یک عمل مجرمانه مانند ضرب و جرح همسر می‌تواند به شیوه‌های گوناگونی صورت بگیرد:

اقرار: یعنی خود شخص در مقابل قاضی یا مامور نیروی انتظامی اعتراف می‌کند که عمل ضرب و جرح همسر را انجام داده است و بعد هم اقرار خود را با امضا یا اثر انگشت تایید می‌کند.

مرجع شکایت از ضرب و جرح همسر

کلانتری: اصولا طرح این دعاوی در کلانتری، در خارج از ساعات اداری و به دلیل عدم دسترسی به دادسرا و از بین نرفتن دلایل و آثار جرم اتفاق می‌افتد. اخیرا در کلانتری دایره‌ای تحت عنوان مددکاری اجتماعی و مشاوره تشکیل شده است که ممکن است اشخاص را به این دایره ارجاع دهند و هدف آن حل و فصل اختلافات و پیشگیری از وقوع جرم می‌باشد.
دادسرا: همچنین ممکن است شخص با داشتن دلائل و مدارک لازم، مستقیما به دادسرا مراجعه کند و با طرح شکایت کیفری، اقدام به تشکیل پرونده نماید. در این حالت دادسرای عمومی محل وقوع جرم، صلاحیت رسیدگی دارد. دادگاه خانواده به موضوعات کیفری خانواده، رسیدگی نمی‌کند.

مدارک لازم جهت شکایت ضرب و جرح همسر

مدارک شناسایی از قبیل: شناسنامه و کارت ملی
شهادت شهود

صورت جلسه مامور انتظامی در صورت وجود

گواهی پژشکی قانونی
سایر مستنداتی که ضرب و جرح همسر را ثابت می‌نماید

باید اضافه کرد، سازمان‌های مردم نهادی که اساسنامه آن‌ها در زمینه حمایت از اطفال و نوجوانان، زنان، اشخاص بیمار و دارای ناتوانی جسمی و ذهنی، محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی، بهداشت عمومی و حمایت ازحقوق شهروندی است، می‌توانند نسبت به جرایم ارتکابی در زمینه فوق اعلام جرم و در تمام مراحل دادرسی شرکت کنند.