ماده ۱-
دولت مکلف است در جهت توسعه حمل و نقل درون شهری و برون شهری کشور و مدیریت بر مصرف سوخت ، نسبت به بهینه سازی عرضه خدمات حمل و نقل (از طریق اصلاح و توسعه شبکه حمل ونقل ریلی ، برقی کردن خطوط و اجراء علایم و تاسیسات و ارتباطات ، افزایش سرعت در شبکه ریلی ، یکپارچه سازی و ساماندهی مدیریت حمل و نقل ، اصلاح قیمت ها ، ایمن سازی و بهبود تردد ، بهسازی یا از رده خارج نمودن خودروهای فرسوده سبک و سنگین مسافری و باری درون و برون شهری ، تبدیل خودروهای بنزین سوز و گازوئیل سوز به دوگانه سوز ، الزام معاینه فنی ، توسعه ناوگان حمل ونقل همگانی ون و مینی بوس و مدیبوس و اتوبوس ، استفاده از سامانه هوشمند حمل و نقل ، ساخت و توسعه شبکه آزادراه ها و بزرگراه های بین شهری ، حمل ترکیبی کالا از مبدا تا مقصد نهایی با شبکه ریلی و شبکه مکمل جاده ای ، الزام به داشتن توقفگاه در انواع کاربری ها ، احداث توقفگاه های عمومی ، ساماندهی و ایجاد توقفگاه ها و پایانه های بار و مسافر شهری و برون شهری اعم از ریلی و جاده ای در نقاط مناسب از شهرها و حومه آن ، افزایش امنیت و قابلیت اطمینان و دسترسی) ، بهینه سازی تقاضای حمل و نقل (از طریق اصلاح فرایندهای اداری ، کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات ، اصلاح کاربری زمین و آمایش سرزمین ، اعمال محدودیت های ترافیکی ، آموزش و فرهنگ سازی) ، بهینه سازی مصرف انرژی (از طریق عرضه بنزین و گازوییل در بخش های حمل ونقل و صنعت و کشاورزی با اولویت کارت هوشمند سوخت ، احداث جایگاه های عرضه گاز ، حمایت از ابداعات و اختراعات موثر در کاهش مصرف سوخت) ، بهینه سازی تولید خودرو (از طریق تولید خودروهای گازسوز ، تامین تجهیزات استفاده از گاز توسط خودروها ، حمایت از تولید خودروهای برقی ، دونیرویی و کم مصرف ، استاندارد سازی تولید خودروی سبک و سنگین و موتور سیکلت در مصرف سوخت و کاهش آلایندگی) و خروج بنزین و گازوییل از سبد حمایتی ، حداکثر از ابتدای سال ۱۳۹۱هجری شمسی اقدام نماید.
ماده ۲-
به دولت اجازه داده می شود برای اجرای احکام ماده ۱ ، این قانون اقدامات زیر را به عمل آورد :
۱- اعطای کمک های بلاعوض یارانه ای به بخش های غیر دولتی مرتبط با اهداف این قانون.
۲- تخفیف در حقوق ورودی و سود بازرگانی واردات ناوگان حمل و نقل همگانی ، خودروهای کم مصرف ، خودروهای گاز سوز ، نفت گاز ، برقی و دونیرویی(هیبریدی) و قطعات و تجهیزات مربوطه.
۳- تخفیف در حقوق ورودی و سود بازرگانی واردات تجهیزات ، تاسیسات ، ماشین آلات و قطعات مورد نیاز شبکه و ناوگان ریلی (شهری و برون شهری) و توسعه آزادراه ها و بزرگراه ها.
۴- اعطای تسهیلات بانکی و پرداخت بخشی از سود تسهیلات بانکی به بخش های مرتبط با اهداف این قانون.
۵- تغییر کاربری اراضی و واگذاری زمین های مورد نیاز احداث جایگاه های عرضه گاز طبیعی تا پایان سال ۱۳۹۰هجری شمسی به قیمت منطقه ای پس از تملک و پرداخت بهای عادله آنها به صاحبان اراضی.
۶- تعیین و اخذ جریمه ، متناسب با مازاد مصرف سوخت و آلایندگی از خودروهای سبک وسنگین به صورت پلکانی.
۷- تعیین و اخذ عوارض ، بر مبنای میزان مصرف سوخت و آلایندگی و نوع سوخت از خودروهای تولید داخل و وارداتی از تولید کنندگان داخلی و وارد کنندگان.
ماده ۳-
دولت مکلف است نظارت بر اجرای زمانبندی شده طرح ها و پروژه های مرتبط با اهداف این قانون را با راهکارهایی که در آیین نامه های اجرایی مشخص خواهد کرد ، اعمال نماید و هر ۶ ماه یکبار گزارش پیشرفت کار را به کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ارایه کند.
ماده ۴-
توزیع کمک ها ، یارانه ها ، تسهیلات و اعتبارات موضوع این قانون و تعیین دستگاه مجری با توجه به شرح وظایف قانونی به عهده دولت است. دولت موظف است به نحوی اقدام کند که ضمن صرفه جویی ، سرعت و کیفیت نیز لحاظ گردد.
ماده ۵-
شرکت های بیمه گر موظفند متناسب با ارزیابی دولت از عملکرد دستگاه های مؤثر در کاهش حوادث و تلفات حمل و نقل درون شهری و برون شهری ، معادل ۵۰ درصد صرفه جویی حاصل از عدم پرداخت خسارات بیمه بدنه وشخص ثالث را برای آموزش و فرهنگ سازی ایمنی تردد ، تامین تجهیزات ، اصلاح فیزیکی نقاط و مقاطع حادثه خیز و کمک به پرداخت هزینه های جاری (با تصویب طرح ها و اعتبارات پیشنهادی از سوی شهرداری ها در شورای هماهنگی ترافیک استان و از سوی وزارت راه و ترابری و پلیس راهور ، در کمیسیون ایمنی راه های وزارت راه و ترابری) به دستگاه های مذکور اختصاص دهند.
ماده ۶-
دولت موظف است با اولویت حمل و نقل ریلی به گونه ای اقدام نماید که سهم حمل ونقل ریلی در جا به جایی بار و مسافر و مصرف سوخت در حمل ونقل برون شهری بر مقادیر جدول ۱ این قانون منطبق شود.
ماده ۷-
دولت موظف است سیاست های بخش حمل و نقل همگانی شهری را به گونه ای تنظیم نماید که از ابتدای سال ۱۳۹۱هجری شمسی در مجموع ۷۵ درصد سفرهای درون شهری پوشش داده شده و سهم هر یک از بخش های حمل ونقل همگانی و مصرف سرانه بنزین در روز بر اساس جدول ۲ باشد.
تبصره :
در شهر تهران نسبت تسهیم حمل و نقل عمومی از کل سفرهای درون شهری برای اتوبوسرانی ، تاکسیرانی و حمل و نقل ریلی به ترتیب تا حداکثر ۲۵ درصد ، ۲۰ درصد و ۳۰ درصد می باشد.
ماده ۸-
در صورتی که شهرداری شهرهای دارای شهرک اقماری ، شرکت های شهرهای جدید ، شرکت ها و کارخانه ها ، هزینه تامین زیرساخت و ابنیه خطوط ریلی به شهرک های اقماری ، شهرهای جدید یا محل شرکت یا کارخانه را تامین نمایند ، دولت مجاز است هزینه روسازی ، علایم ، تاسیسات و ناوگان اجرای پروژه های مربوطه را تامین نمایید.
ماده ۹-
مدیریت حمل و نقل بار و مسافر در محدوده شهر و حومه آن به عهده شهرداری است.
ماده ۱۰-
اعتبارات مورد نیاز موضوع این قانون به میزان حداقل چهل هزار میلیارد (۴۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال در بخش درون شهری و شصت هزار میلیارد (۶۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال در بخش برون شهری در هر سال تعیین می شود. دولت مجاز است این اعتبارات را در دو ردیف متمرکز درون شهری و برون شهری از محل درآمد عمومی ، صرفه جویی حاصل از اجرای این قانون و حساب ذخیره ارزی تامین و در بودجه سنواتی منظور نماید. این اعتبارات در حساب مخصوص نزد خزانه داری کل کشور به صورت ۱۰۰ درصد تخصیص یافته تلقی می گردد.
ماده ۱۱-
وصولی های موضوع بندهای ۶ و ۷ ماده ۲ و ماده ۶ بین شهرداری ها و وزارت راه و ترابری جهت انجام تکالیف این قانون به نسبت ۶۰ درصد و ۴۰ درصد ، در قالب بودجه های سنواتی توزیع می گردد. کمک به شهرهای فاقد سامانه ریلی شهری مصوب برای ساماندهی حمل و نقل همگانی و بهبود عبور و مرور دارای اولویت است.
ماده ۱۲-
آیین نامه اجرایی این قانون حداکثر ۲ ماه پس از ابلاغ این قانون با پیشنهاد مشترک نماینده ویژه ریاست جمهوری ، وزارت راه و ترابری ، وزارت کشور و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ، تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۳-
اجرای کلیه قوانین مغایر با این قانون به جز قانون برنامه توسعه ملغی الاثر می گردد.
جداول
جدول ۱- برون شهری
شرح انتهای سال |
۱۳۸۶ |
۱۳۸۷ |
۱۳۸۸ |
۱۳۸۹ |
۱۳۹۰ |
سهم حمل و نقل ریلی در حمل کالا (درصد) |
۱/۷ |
۱۲ |
۱۷ |
۲۳ |
۳۰ |
سهم حمل و نقل ریلی در حمل مسافر (درصد) |
۴ |
۶ |
۹ |
۱۳ |
۱۸ |
سهم جابجایی مسافر با حمل و نقل همگانی (درصد) |
۵۳ |
۵۴ |
۵۵ |
۵۶ |
۵۷ |
نسبت کشته به ۱۰۰/۰۰۰ نفر جمعیت در تصادفات |
۴۰ |
۳۴ |
۲۷ |
۲۰ |
۱۵ |
کشته به ۱۰/۰۰۰ وسیله نقلیه در تصادفات |
۲۲ |
۲۰ |
۱۷ |
۱۳ |
۱۰ |
سهم سوخت گازوییل در حمل کالا (لیتر بر تن) |
۱۶ |
۱۵ |
۱۴ |
۱۳ |
۱۲ |
جدول۲- درون شهری
شرح انتهای سال |
۱۳۸۶ |
۱۳۸۷ |
۱۳۸۸ |
۱۳۸۹ |
۱۳۹۰ |
|
سهم حمل و نقل همگانی از سفرهای شهری (درصد) |
۴۱ |
۴۷ |
۵۵ |
۶۴ |
۷۵ |
|
متوسط سهم در کشور |
سهم اتوبوس ، مدیبوس ، مینی بوس (درصد) |
۲۴ |
۲۷ |
۳۱ |
۳۵ |
۴۰ |
سهم تاکسی و ون (درصد) |
۱۶ |
۱۸ |
۲۰ |
۲۲ |
۲۵ |
|
سهم قطار شهری و حومه ای (درصد) |
۱ |
۲ |
۴ |
۷ |
۱۰ |
|
مصرف سرانه روزانه بنزین حاصل از نفت (لیتر در روز بر نفر) |
۱/۱ |
۱ |
۹ |
۸ |
۷ |
لایحه فوق مشتمل بر ۱۳ ماده و ۱ تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ اول آبان ماه ۱۳۸۶ مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
غلامعلی حداد عادل