ناهمخوانی اجاره بها با جیب مستاجران

   افزایش ۲۳ درصدی نرخ اجاره بها در تابستان ۹۸
مرکز آمار ایران در گزارشی اعلام کرد تغییر شاخص قیمت اجاره بها در فصل تابستان ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه)، ۲۳.۱ درصد بوده است. بر این اساس  در فصل تابستان ۱۳۹۸، شاخص قیمت اجاره بهای واحدهای مسکونی در مناطق شهری، به عدد ۱۵۱.۹ رسید که نسبت به فصل قبل (۱۴۲.۰)، ۶.۹ درصد افزایش داشته است.
در این فصل بیشترین نرخ تورم فصلی مربوط به استان لرستان با ۲۳.۶ درصد افزایش و کمترین آن مربوط به استان آذربایجان شرقی با ۲.۷ درصد افزایش است.
درصد تغییرات شاخص قیمت اجاره بها در فصل تابستان ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه)، ۲۳.۱ درصد است که نسبت به فصل بهار ۱۳۹۸(۲۵.۶ درصد)، ۲.۵ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.
بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان لرستان با ۳۷.۲ درصد افزایش و کمترین آن مربوط به استان آذربایجان غربی با ۱۱.۰ درصد افزایش است. به عبارتی خانوارهای استان لرستان به طور متوسط ۱۴.۱ واحد درصد بیشتر از میانگین کل کشور و خانوارهای استان آذربایجان غربی ۱۲.۱ واحد درصد کمتر از میانگین کل کشور در بخش اجاره بها هزینه کرده‌اند.
نرخ تورم چهار فصل منتهی به فصل تابستان ۱۳۹۸ نسبت به دوره مشابه سال قبل در بخش اجاره بها، برابر ۲۴ درصد است. اطلاع مذکور در استان تهران (۳۳.۷ درصد) بیشترین عدد و در استان آذربایجان غربی (۹.۴ درصد) کمترین عدد را نشان می‌دهد.
متوسط افزایش هزینه اجاره بها برای کل خانوارهایی که تمدید قرارداد داشته اند، در فصل تابستان ۱۳۹۸ برابر با ۲۷.۱ درصد است.

   افزایش ۵۸ درصدی نرخ اجاره طی دو سال
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که مهرماه  امسال نرخ اجاره بها در تهران نسبت به مهرماه پارسال ۳۵ درصد افزایش داشته  است. سال گذشته این رقم ۱۵ درصد و سال ۱۳۹۶ نیز میزان افزایش سالیانه اجاره بها در پایتخت ۸.۴ درصد گزارش شد. به بیان دیگر تورم اجاره بها طی دو سال گذشته ۵۸ درصد بوده است؛ در حالی که نرخ رشد قیمت مسکن از مهرماه ۱۳۹۶ تا کنون عدد ۱۶۵ درصد را نشان می‌دهد.
به دنبال افزایش قیمت اجاره در تهران، گروهی از مستاجران، پایتخت را ترک کرده‌اند؛ به طوری که گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد در یک سال گذشته جمعیت برخی شهرهای اطراف تهران به تدریج افزایش داشته است. کوچ طبقاتی برای دستیابی به مسکن  در استطاعت در شرایطی کلید خورده که مطابق سرشماری سال  ۱۳۹۵ در تهران۴۹۰ هزار واحد مسکونی خالی وجود داشته است. هم‌چنین سال ۱۳۹۶ در تهران  ۶۵ هزار و ۱۱۸ واحد و سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۷۶ هزار و ۵۱۱ واحد مسکونی مجوز ساخت گرفته‌اند. با توجه به رکود بازار مسکن پیش‌بینی می‌شود دست کم دو سوم از واحدهای احداثی در دو سال گذشته  به خانه‌های خالی تهران اضافه شده باشد. یعنی ممکن است تا پایان سال گذشته تعداد واحدهای خالی از سکنه تهران به حدود ۵۸۰ هزار واحد رسیده باشد. در پنج ماهه  نخست امسال نیز ۲۷ هزار و ۳۸۴ واحد مسکونی بر اساس پروانه‌های ساختمانی در حال احداث بوده و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا کنون به حدود ۳۵ هزار واحد رسیده باشد.
بر این اساس مالکانی که با توجه به افت ۶۴ درصدی معاملات مسکن تهران موفق به فروش آپارتمان‌های خود نشده‌اند آنها را وارد بازار اجاره کرده‌اند. از سوی دیگر عمده فایل‌هایی که در فصل جابه‌جایی، اجاره نرفته بزرگ متراژ هستند. اما مشاهدات حاکی  از آن است که نرخ اجاره واحدهای نوساز بسیار بیش از دیگر واحدها است.
این در حالی است که دولت در چند ماه گذشته راهکارهای مختلفی برای حمایت از مستاجران ارائه کرده که البته تا کنون اجرایی نشده است.